tel. 
Depozytem notarialnym są zainteresowane zazwyczaj osoby, które planują sprzedać nieruchomość. Czy warto porozmawiać z nabywcą właśnie o depozycie notarialnym? Dlaczego może on być korzystnym rozwiązaniem dla obu stron transakcji? Poniżej znajdziesz odpowiedzi na często pojawiające się pytania o depozyt notarialny.
Czym jest depozyt notarialny?
Odpowiedź na pytanie, co to jest depozyt notarialny, znajduje się w ustawie Prawo o notariacie. Artykuł 108 przywołanej ustawy umożliwia notariuszowi przyjęcie, w celu wydania ich osobie wskazanej przy złożeniu lub jej następcy prawnemu, na przechowanie papierów wartościowych albo pieniędzy w walucie polskiej lub obcej. Istotą depozytu notarialnego jest zabezpieczenie interesu stron, które planują przeprowadzić określoną czynność np. transakcję sprzedaży nieruchomości. Jednocześnie ustawa daje notariuszowi możliwość, a nie nakłada na niego obowiązku przyjmowania depozytów – notariusz może takiej czynności nie wykonywać.
Co jeszcze warto wiedzieć o depozycie notarialnym?
- depozyt pieniężny jest wpłacany na specjalny rachunek bankowy prowadzony przez notariusza – notariusz nie może korzystać z tych środków;
- po przyjęciu depozytu notariusz wystawia protokół w formie aktu notarialnego – tutaj sprawdzisz, co to jest akt notarialny;
- gdyby nie doszło do czynności (np. sprzedaży nieruchomości), notariusz zwraca środki nabywcy – zleca przelew na wskazany przez niego rachunek bankowy.
Depozyt notarialny – koszty i ryzyko
Za przyjęcie depozytu notarialnego notariusz pobiera opłatę. Jej wysokość nie jest ustalana przez notariusza, ponieważ tę kwestię również regulują przepisy – Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej.
Ile kosztuje depozyt notarialny? Za przyjęcie na przechowanie pieniędzy lub papierów wartościowych notariusz pobiera połowę stawki maksymalnej. Ta z kolei zależy od wartości depozytu – stawki są następujące:
- do 3000 zł – 100 zł;
- powyżej 3000 zł do 10 000 zł – 100 zł + 3 proc. od nadwyżki powyżej 3000 zł;
- powyżej 10 000 zł do 30.000 zł – 310 zł + 2 proc. od nadwyżki powyżej 10 000 zł;
- powyżej 30 000 zł do 60 000 zł – 710 zł + 1 proc. od nadwyżki powyżej 30 000 zł;
- powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł – 1010 zł + 0,4 proc. od nadwyżki powyżej 60 000 zł;
- powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł – 4770 zł + 0,2 proc. od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł;
- powyżej 2 000 000 zł – 6770 zł + 0,25 proc. od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, nie więcej jednak niż 10 000 zł, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn nie więcej niż 7500 zł.
Aby prawidłowo obliczyć opłatę za depozyt notarialny, nie wystarczy jedynie uwzględnić powyższych stawek – trzeba jeszcze dodać podatek VAT (23 proc.) oraz koszt wypisów aktu notarialnego (7,38 zł brutto za każdą rozpoczętą stronę).
Przykład: Do depozytu mają zostać złożone pieniądze w walucie polskiej w kwocie 400 000 zł – są przeznaczone na zakup nieruchomości. Maksymalna opłata za depozyt (bez wypisów aktu notarialnego) wyniesie 1185 zł netto, czyli 1457,55 zł wraz z podatkiem VAT. Strona, która składa depozyt, może spróbować obniżyć wysokość opłaty w drodze negocjacji.
Skoro wiadomo, ile kosztuje depozyt notarialny, to pozostaje jeszcze kwestia tego, kto płaci. Najczęściej jest to osoba składająca depozyt. Najczęściej, ponieważ depozyt notarialny chroni też interesy sprzedającego. Formalnie nie ma przeszkód, aby strony podzieliły się tym kosztem po połowie.
Opłata wiążąca się z depozytem notarialnym może nasuwać pytanie, czy depozyt notarialny jest bezpieczny i czy rzeczywiście ogranicza on ryzyko transakcji. Zdecydowanie tak. Dla sprzedawcy depozyt notarialny oznacza tyle, że kupujący faktycznie dysponuje środkami na zakup nieruchomości. Chociaż z perspektywy stron transakcji to kolejne dodatkowe koszty przy zakupie mieszkania, to zdecydowanie warto je ponieść.
Co można złożyć do depozytu notarialnego?
Ustawa Prawo o notariacie dokładnie wskazuje, co może być przedmiotem depozytu notarialnego. Co można złożyć do depozytu notarialnego? Pieniądze i papiery wartościowe, ale oba punkty wymagają nieco szerszego omówienia.
Notariusz może przyjąć pieniądze do depozytu notarialnego zarówno w walucie polskiej, jak i obcej. Środki muszą jednak być powiązane z czynnością, jaka ma odbyć się w kancelarii notarialnej – notariusz nie może przyjąć pieniędzy, którymi zostanie opłacony np. zakup nieruchomości dokonany w innej kancelarii. Środki są bezpieczne, bo zostają ulokowane na dedykowanym rachunku bankowym – notariusz nie może nimi swobodnie dysponować.
Papiery wartościowe mogą zostać przyjęte do depozytu, gdy mają formę papierowego dokumentu – nie mogą one mieć formy elektronicznej. Jednocześnie ustawa Prawo o notariacie umożliwia przyjęcie na przechowanie wszelkiego rodzaju dokumentów (również w zamkniętych kopertach) i informatycznych nośników danych (art. 106).
Chcesz się dobrze przygotować do zakupu nieruchomości? Dowiedz się, czym jest umowa przedwstępna i jak wygląda odstąpienie od umowy przedwstępnej.
Depozyt notarialny krok po kroku
Ponieważ depozyt notarialny wymaga sporządzenia aktu notarialnego, to składająca go strona musi pamiętać o przygotowaniu danych, jakich będzie wymagać notariusz. Niezbędne są: imię (imiona) i nazwisko, imiona ojca i matki, numer PESEL, obywatelstwo, data urodzenia, stan cywilny, adres zamieszkania i do korespondencji. Konieczne będzie też wskazanie danych osoby, która ma odebrać depozyt.
Depozyt notarialny krok po kroku:
- Ustalenie z notariuszem depozytu notarialnego.
- Zdeponowanie środków na dedykowanym do depozytu rachunku bankowym.
- Przygotowanie dokumentu tożsamości.
- Sporządzenie protokołu z przyjęcia depozytu.
- Wydanie depozytu za pokwitowaniem lub jego zwrot.
Czy depozyt notarialny przy zakupie mieszkania to dobry pomysł?
Zakup nieruchomości to jeden z najczęstszych przypadków, gdy notariusz przyjmuje depozyt. Wynika to z faktu, że depozyt notarialny w gotówce zabezpiecza interesy stron transakcji – sprzedający wie, że kupujący dysponuje niezbędnymi środkami, z kolei kupujący zyskuje pewność, że pieniądze trafią do sprzedającego dopiero po zawarciu umowy przeniesienia własności mieszkania czy domu. Mimo że depozyt notarialny nie jest obowiązkowy (podobnie jak profesjonalna analiza umowy kupna-sprzedaży nieruchomości), to zdecydowanie warto go rozważyć.
Planujesz zakup nieruchomości? Pomoc prawna i doradztwo przy zakupie nieruchomości to sposób, aby w kompleksowo zadbać o swój interes – kupić mieszkanie lub dom bez obciążeń i lokatorów. Dokładne sprawdzenie stanu prawnego nieruchomości i skorzystanie z instytucji depozytu notarialnego pozwala ograniczyć ryzyko i uniknąć wielu problemów, w tym także finansowych.
